در مسیر طراحی اپلیکیشن موبایل، به ویژه در گام های ابتدایی آن سوالات و چالش های متعددی برای علاقمندان به برنامه نویسی ایجاد می شود. “بهترین زبان برنامه نویسی کدام است؟” این سوال از قطعی ترین سوالاتی است که هر شخص برنامه نویسی در ابتدای زمان تصمیم به یادگیری پرسیده است. اما میدانیم که بهترین زبان برنامه نویسی تنها در صورتیکه میتواند مطرح شود که موضوع پلتفرم توسعه و نوع برنامه را مشخص کرده باشیم؛ برای مثال بپرسیم که : “بهترین زبان برنامه نویسی برای ساخت اپلیکیشن های اندروید کدام است؟”
حتی در این صورت هم با قطعیت کامل نمیتوان واژه بهترین را تنها به یک زبان نسبت داد؛ چرا که در ادامه هم خواهید دید، هر زبان برنامه نویسی مزایا و معایب مختص خود را دارا است و تصمیم گیری برای یادگیری یکی از آنها، کاملا بستگی به نظر و سلیقه شخصی شما خواهد داشت. در این مطلب از ویستا به بررسی بهترین زبان های برنامه نویسی اپلیکیشن خواهیم پرداخت و برترین های اندروید و IOS را به تفکیک با مزایا و معایب هریک بررسی خواهیم کرد.
بهترین زبان های برنامه نویسی موبایل
شناخت کاربردی ترین زبان های برنامه نویسی اپلیکیشن موبایل
توسعه اپلیکیشن با برنامه نویسی و کدنویسی نیازمند تحقیق و بررسی عمیق تر است. از آنجایی که توسعه اپلیکیشن کدنویسی شده به نسبت اپ های ساخته شده با اپ سازها و … ، هزینه و زمان بندی بیشتری را می‌طلبد، بهتر است قبل از شروع ساخت اپلیکیشن، بررسی بیشتری انجام بدهیم. به عنوان مثال با توجه به سیستم عامل مورد نیاز، حیطه فعالیت، زمان در دسترس، بودجه اجرایی و … برای انتخاب بهترین زبان برنامه نویسی موبایل اقدام نماییم. در ادامه لیستی از بهترین زبان های برنامه نویسی به تفکیک کاربرد آنها برای شما آماده کردیم.
بهترین زبان های برنامه نویسی اپلیکیشن اندروید
اگر به دنبال یادگیری برنامه نویسی اندروید هستید، این زبان ها را در نظر بگیرید!
گفتیم که پیش از بررسی بهترین زبان توسعه پلتفرم، باید نوع پلتفرمی که تصمیم دارید برنامه نویسی آن را انجام دهید، مشخص کنید. برای مثال اگر تصمیم به یادگیری طراحی سایت اختصاصی دارید، تنها به دنبال بهترین زبان های همین حوزه توسعه باشید! اگر از علاقمندان برنامه نویسی اندروید هستید و نمیدانید کدام زبان را برای یادگیری انتخاب کنید، در این قسمت با بررسی مجزای مزایا و معایب بهترین زبان های توسعه اپلیکیشن در سیستم عامل اندروید، تصمیم گیری را برای شما آسان تر خواهیم کرد.
1. زبان برنامه نویسی جاوا (Java)
سفر با جاوا: از نوشتن کد تا اجرا بر روی میلیون‌ها دستگاه اندروید
زبان جاوا را میتوانیم اختصاصی ترین زبان برنامه نویسی اپلیکیشن اندروید بدانیم. در طول سالیان، جاوا یک انتخاب بدیهی برای توسعه دهندگان اندروید بوده است؛ با وجودیکه با تولد زبان های جدید برای اندروید، برنامه نویسان ممکن است بر سر بهترین زبان انتخابی اختلافاتی داشته باشند. با اینحال، جاوا قطعا از اولین گزینه های ممکن برای انتخاب بسیاری توسعه دهندگان تلقی می شود.
مزایای برنامه نویسی با جاوا
- پیچیدگی کمتر یادگیری نسبت به برخی سایر زبان ها مثل C و C++
- عملکرد بالا برای پیاده سازی طیف وسیعی از برنامه ها
- پشتیبانی بسیار وسیع از جامعه توسعه دهندگان
- پایداری و قابلیت اطمینان بالا
- قابلیت مدیریت حافظه خودکار
- سازگاری و تطبیق پذیری با نسخه های پیشین برنامه تغییرات
معایب برنامه نویسی با جاوا
- سرعت اجرا و عملکرد آهسته تر در مقایسه با زبان هایی چون C و C++
- استفاده بیشتر از حافظه
2. زبان برنامه نویسی کاتلین (Katlin)
کاتلین: آینده توسعه اندروید با انعطاف و کارآیی بیشتر
کاتلین را میتوانیم یک زبان برنامه نویسی اختصاصی برای اندروید بدانیم. کاتلین از جمله پرکاربرد ترین زبان های توسعه اندروید به شمار می رود که برحسب آمار هم بیش از 70 درصد از 1000 اپلیکیشن برتر گوگل پلی استور با این زبان برنامه نویسی نوشته شده است. کاتلین مزایای متعددی را به توسعه دهندگان و کاربران خود ارائه می دهد که این میزان از استقبال را برای شروع برنامه نویسی موبایل توجیه میکند.
مزایای برنامه نویسی با جاوا
- پشتیبانی خوب IDE ( توسعه داده شده توسط JetBrains شرکتی مستقر در اندروید استودیو )
- مختصر بودن و خوانایی کد با قابلیت نگهداری بالا
- قابلیت همکاری با جاوا و سازگاری بالا با این زبان
- دارای یک جامعه رو به رشد و حامی با منابع و کتابخانه های فراوان
معایب برنامه نویسی اپلیکیشن اندروید با کاتلین
- سرعت کامپایل کمتر نسبت به جاوا
- کمبود نسبی توسعه دهندگان متخصص در این زبان برنامه نویسی
3. زبان برنامه نویسی سی شارپ (#C)
توسعه نرم‌افزار با سی شارپ: ترکیبی از سرعت، امنیت و قابلیت توسعه
سی شارپ را هم میتوانیم یک زبان برنامه نویسی تاثیرگرفته از زبان های C و C++ با محبوبیت بالا به عنوان یکی از گزینه های توسعه اپلیکیشن اندروید بدانیم. برای برنامه نویسی اپلیکیشن اندروید با استفاده از این زبان باید از فریم ورک های Xamarin و .NET MAUI استفاده کنید.
مزایای برنامه نویسی اپلیکیشن اندروید با سی شارپ
- کتابخانه بزرگ، منابع غنی و جامعه کاربران گسترده
- زبان شی گرا با امکان ایجاد برنامه های اندرویدی قوی و غنی از ویژگی ها
- پشتیبانی از طیف وسیعی از ابزارها بدلیل ادغام با مایکروسافت اکوسیستم
- سهولت نسبی استفاده و عدم نیاز به درک عمیق قبلی از سایر زبان های برنامه نویسی
معایب برنامه نویسی اپلیکیشن اندروید با سی شارپ
- وابستگی بالا به ویندوز و دشواری نسبی استفاده در سایر پلتفرمها ( ازجمله تلفن همراه )
- عملکرد پایین تر نسبت به زبان های مادری
4. زبان برنامه نویسی سی پلاس پلاس (++C)
برنامه‌نویسی حرفه‌ای با ++C : زبانی برای پروژه‌های بزرگ و پیچیده
C++ را میتوانیم یکی از بهترین زبان های برنامه نویسی اپلیکیشن و با قابلیت توسعه چندپلتفرمی بدانیم. این زبان را ممکن است به طور عمده برای توسعه بازی ها، برنامه های دسکتاپ و سیستم عامل بشناسید؛ اما جالب است که سی پلاس پلاس را میتوانید در طراحی اپلیکیشن اندروید نیز بکار بگیرید و از مزیت های متعدد آن بهره مند شوید!
مزایای برنامه نویسی اپ اندروید با C++
- سازگاری بین پلتفرم ها
- اکوسیستم غنی و ابزارهای مختلف برای توسعه برنامه های مختلف
- کامپایل و زمان اجرای سریع در سی پلاس پلاس
معایب برنامه نویسی اپلیکیشن اندروید با C++
- زبان پیچیده در یادگیری
- عدم مدیریت خودکار حافظه در زبان C++
- افزایش پیچیدگی برنامه در استفاده از Android (NDK)
5. زبان برنامه نویسی دارت (Dart)
دارت: زبانی با تمرکز بر سرعت و سهولت برنامه‌نویس
زبان برنامه نویسی دارت را میتوانیم از جهاتی متفاوت با بسیاری از انواع سایر زبان ها بدانیم. Dart به طور ویژه برای طراحی اپلیکیشن موبایل ساخته نشده و برای توسعه برنامه سریع بر روی پلتفرم های مختلف ایجاد شده است. با اینحال، ممکن است این زبان را به عنوان یکی از زبان های برنامه نویسی اپلیکیشن با استفاده از فریم ورک فلاتر ( Flutter ) بشناسید.
مزایای برنامه نویسی اپلیکیشن با دارت
- ابزارها و ویجت های حرفه ای برای توسعه سریع اندروید
- یادگیری نسبتا آسان بدلیل شباهت به جاوا و جاوا اسکریپت برای توسعه دهندگان آشنا
- زبان رسا و مدرن با شی گرایی تایپ قوی ( و قابلیت نگهداری بالا )
- زبان منبع باز و رایگان
- توانایی ایجاد یک پایگاه کد واحد برای چندین پلتفرم و کاهش هزینه توسعه برنامه
معایب برنامه نویسی اپلیکیشن اندروید با دارت
- پشتیبانی محدود از کتابخانه بدلیل جدید بودن
- اندازه فایل های بزرگ فلاتر در برنامه نویسی اپ اندروید با دارت
6. پایتون (Python)
پایتون: زبان چندکاره برای توسعه هر نوع برنامه
اگر چه میدانیم که پایتون، زبان اصلی برنامه نویسی اندروید نیست؛ اما اگر به آموزش ساخت اپلیکیشن موبایل با پایتون فکر می کنید، این گزینه را دراختیار خواهید داشت؛ چرا که پلتفرم ها و ابزارهای مختلفی برای طراحی اپلیکیشن اندروید با پایتون ساخته شده اند تا امکان بهره مندی از مزایای این زبان فوق العاده را در زمینه اندروید پروگرمینگ هم فراهم کنند.
مزایای برنامه نویسی اپلیکیشن اندروید با پایتون
- خوانایی و سادگی بالا
- دارای مجموعه گسترده ای از منابع و کتابخانه ها
- امکان پیاده سازی رابط های جاوا در کلاس های پایتون
- کاربرد گسترده با توجه به تطبیق پذیری بالا در حوزه های متعدد
معایب طراحی اپلیکیشن اندروید با پایتون
- بومی نبودن برای برنامه نویسی موبایل ( زبان ترجیحی طراحی اپلیکیشن اندروید نیست!)
- محدودیت عملکرد پایتون در برخی ویژگی های تخصصی
- سرعت پایین تر در اپلیکیشن های اندروید نسبت به زبان های اختصاصی توسعه اندروید
- مصرف حافظه بالای پایتون برای ساخت برنامه موبایل
بهترین زبان های برنامه نویسی اپلیکیشن IOS
برای شروع برنامه نویسی ios به این زبان ها فکر کنید!
با توجه به این واقعیت که روز به روز به تعداد کاربران آیفون و سیستم عامل ios افزوده می شود، نصمیم به یادگیری برنامه نویسی اپلیکیشن های این پلتفرم میتواند کاملا هوشمندانه تلقی شود. در ادامه معرفی زبان ها جهت آموزش طراحی اپلیکیشن، برخی از بهترین زبان هایی که میتوانید برای توسعه پلتفرم های اختصاصی IOS یاد بگیرید آورده ایم.
1. زبان برنامه نویسی سوئیفت (Swift)
سوئیفت: ابزار کامل برنامه‌نویسی برای توسعه نرم‌افزارهای iOS و macOS
سوئیفت از جمله معروف ترین زبان های برنامه نویسی شناخته شده برای توسعه بهترین اپلیکیشن های آیفون و ios است. این زبان توسط شرکت اپل توسعه یافته است که میتوانید برای ساخت برنامه ها در پلتفرم های مختلف متعلق به شرکت اپل از آن بهره بگیرید. بد نیست اشاره کنیم که زبان برنامه نویسی swift از زبان های C++ ، پایتون و رابی هم الهام گرفته است.
مزایای طراحی اپلیکیشن IOS با سوئیفت
- سرعت بالاتر سوئیفت در مقایسه با سایر زبان های مطرح در توسعه IOS
- ایمنی بالای سوئیفت در طراحی اپ های ios
- خوانایی بالا و نیاز به خطوط کمتر کد در مقایسه با زبان های دیگر توسعه ios
- پشتیبانی خوب از جامعه توسعه دهندگان در سوئیفت
- سازگاری بسیار بالا ( بعلت جهانی بودن در دستگاه های اپل )
معایب طراحی اپلیکیشن IOS با سوئیفت
- بلوغ کمتر نسبت به سایر زبان های توسعه بدلیل جوان بودن زبان
- پشتیبانی محدود در برخی ویژگی ها
2. زبان برنامه نویسی ابجکتیو_سی (Objective-C)
ابجکتیو-سی: ابزار اصلی برنامه‌نویسی برای اپل با قابلیت‌های شیءگرایی فراتر از حد
ابجکتیو_سی را با شکل نوشتاری OBJ-C هم میشناسند. Objective-C یک زبان برنامه نویسی مبتنی بر زبان مادر C است اما نحو و توسعه پلتفرم با استفاده از آن تفاوت های عمده ای با سایر زبان های برنامه نویسی دارد. این زبان نسبت به سوئیفت قدیمی تر است و از جمله گزینه های اصلی ممکن برای انتخاب یادگیری توسعه ios در نظر گرفته می شود.
مزایای طراحی اپلیکیشن ios با Objective-C
- سازگاری بالا در پلتفرم های مورد توسعه
- امکان تغییر آسان پلتفرم بنا به قابلیت Extend
- بلوغ و ثبات بالا به علت قدیمی بودن زبان ( بالغ بر 30 سال! )
- سازگاری با کتابخانه های خانواده C
معایب طراحی اپلیکیشن ios با Objective-C
- زمانبر و نحو پیچیده نسبت به سوئیفت
- فاقد ویژگی‌ها و ساختارهای مدرن
- آسیب‌پذیری در کامپایل و تهدیدات امنیتی
3. زبان برنامه نویسی سی شارپ (#C)
سی شارپ و iOS: توسعه برنامه‌های هوشمند با انعطاف و ابزارهای پیشرفته
سی شارپ را به هیچ عنوان نمیتوانیم یک زبان تخصصی برای برنامه نویسی اپلیکیشن IOS بدانیم؛ با اینحال میتوان با استفاده از فریم ورک زامارین ( Xamarin ) از آن در توسعه ios هم استفاده کرد. بنابراین سوئیفت و ابجکتیو_سی از اولویت بالاتری برای این کاربرد برخوردار اند. همچنین برای آسان تر شدن فرایند توسعه IOS با سی شارپ توصیه میکنیم از گزینه های کمکی چون ساخت اپلیکیشن با هوش مصنوعی هم استفاده کنید.
مزایای طراحی اپلیکیشن ios با C#
- زبان بالغ و با امکانات کامل
- پشتیبانی جامعه توسعه دهندگان بزرگ
- امکان به اشتراک گذاری کد و قابلیت استفاده مجدد
- افزایش کارایی حافظه با قابلیت پاکسازی خودکار
معایب طراحی اپلیکیشن ios با C#
- افزایش اندازه برنامه بعلت وابستگی به کتابخانه های .NET
- زمان احتمالی بیشتر برای توسعه ios
انواع دیگر طبقه بندی زبان های برنامه نویسی
بهترین زبان های برنامه نویسی از دیدگاه های متفاوت
علاوه بر دسته بندی زبان های توسعه به انواع اندروید و ios ، انواع دیگری از طبقه بندی زبان های برنامه نویسی وجود دارد که در ادامه بیشتر مطالعه خواهید کرد. این دسته بندی ها، زبان های توسعه انواع پلتفرم را به چند کلاس فرانت اند و بک اند، زبان های سطح بالا و سطح پایین و در نهایت، مفسری در مقابل کامپایلری طبقه بندی می کنند.
زبان های برنامه نویسی فرانت اند
تجربه کاربری بی‌نظیر با فرانت‌اند: ارتقاء ویژوال و عملکرد در توسعه
از زبان های فرانت اند برای کدنویسی اجزایی از سایت و یا اپلیکیشن استفاده می شود که کاربران به طور مستقیم در تعامل با آنها هستند؛ به بیان دیگر، همه آنچه کاربر یک پلتفرم در ظاهر مشاهده و با آن ارتباط برقرار میکند، توسط بخش فرانت اند برنامه نویسی شده است. بهترین زبان های برنامه نویسی فرانت اند عبارتند از :
- HTML : این زبان را یک زبان نشانه گذاری می دانند تا یک زبان برنامه نویسی با کاربرد مستقل! با وجود اینکه به تنهایی در طراحی فرانت اند پلتفرم های امروزی کاربردی ندارد اما اولین قدم برای ورود به این حوزه برنامه نویسی است.
- CSS : کاربرد زبان برنامه نویسی CSS برای توسعه فرانت اند سایت ها و اپلیکیشن های امروزی، برای تکمیل و بهبود وظایف HTML در نظر گرفته می شود؛ با استفاده از این زبان برنامه نویسی می توانید ظاهر وبسایت تان را تا میزان جالب توجهی بهبود ببخشید.
- JavaScript : با وجود اینکه این زبان سطح بالای محبوب، کاربردهای کراس پلتفرم متعددی دارد؛ با اینحال یادگیری آن کاملا آسان بوده و برای توسعه فرانت اند پلتفرم های تعاملی استفاده می شود. از جمله برجسته ترین فریم ورک های مورد استفاده برای برقراری تعامل بین این سه زبان و اجرای هرچه قدرتمند تر آنها میتوانیم به Bootstap ، AngularJS ، React.js و JQuery اشاره کنیم.
زبان های برنامه نویسی بک اند
زبان بک‌اند؛ انجام عملیات پیچیده با سرعت و امنیت در دستان برنامه‌نویسان پشت پرده
در مقابل، زبان های بک برای توسعه سمت سرور و پایگاه داده یک وبسایت استفاده می شوند؛ بک اند یک پلتفرم، وظیفه سازماندهی، پشتیبانی، مدیریت و اطمینان از عملکرد صحیح سمت کاربر ( فرانت اند ) را دارد؛ به طوریکه فعالیت های آن به طور مستقیم توسط کاربر سایت یا اپلیکیشن قابل مشاهده نیست. بهترین زبان های بک اند می توانیم به موارد زیر اشاره کنیم :
- PHP : پی اچ پی در مدیریت کاربران، برقراری ارتباط با پایگاه داده، پردازش فرم ها، تولید محتوا و… بک اند سایت یا اپ کاربردهای گسترده ای دارد. مهم ترین فریم ورک های آن میتوانیم به لاراول (Laravel) ، اسپرینگ (Spring) و کیک‌پی‌اچ‌پی (CakePHP) اشاره کنیم.
- Python : پایتون توصیه شده ترین زبان بک اند برای برنامه نویسان مبتدی است که ممکن است با استفاده از فریم ورک هایی چون Django و Flask برای برنامه نویسی بک اند سایت و اپ موبایل استفاده شود.
- ++C : سی پلاس پلاس مزیت های مختلفی را برای برنامه نویسی بک اند سایت یا اپلیکیشن ارائه می دهد که میتوان اشاره کرد به امکان کنترل مستقیم سخت‌افزار، کارایی قابل توجه و توسعه و آزمایش قسمت های متعدد پلتفرم.
- Java : جاوا هم از جمله زبان هایی است که قدرت بالایی در مدیریت سمت سرور پلتفرم از خود نشان می دهد. برخی از مهم ترین فریم ورک های آن میتوانیم اشاره کنیم به Spring ، Grails ،Play Framework و Apache Struts.
- Java Script : از مهم دلایلی که جاوااسکریپت جزو محبوب ترین زبان ها به شمار می رود، برقراری کاربردهای آن در دو سمت فرانت اند و بک اند پلتفرم است. از جمله بهترین فریم ورک های جاوا اسکریپت برای بک اند میتوان اشاره کرد به Express.js و Fastify.
زبان های برنامه نویسی سطح بالا در مقابل زبان های سطح پایین
زبان‌های برنامه‌نویسی سطح بالا vs. سطح پایین: جدال بین سادگی و کنترل دقیق
به ساده ترین بیان ممکن، زبان های سطح پایین انواعی از زبان های برنامه نویسی هستند که به زبان ماشین ( کدهای باینری 0 و 1 ) نزدیک تر اند اما خوانایی کدهای آنها برای درک انسانی بسیار دشوار است. زبان های سطح پایین به دو دسته زبان ماشین و زبان اسمبلی ( Assembly ) تقسیم می شوند.
زبان های برنامه نویسی سطح بالا
در مقابل، زبان های برنامه نویسی سطح بالا برعکس اند و حتی در برخی مواقع از نظر خوانایی، بسیار شبیه خطوط متن زبان انگلیسی هستند. تقریبا تمام زبان های برنامه نویسی که در حال حاضر توسط درصد عمده از توسعه دهندگان در جهان استفاده می شود، زبان های سطح بالا هستند؛ از جمله جاوا، پایتون، C++ ، PHP ، سی شارپ و… .
زبان های برنامه نویسی مفسری در مقابل زبان های کامپایلری
زبان‌های مفسری vs. زبان‌های کامپایلری: مقایسه بین اجرای لحظه‌ای و بهینه‌سازی پیش از اجرا
تفاوت زبان های برنامه نویسی مفسری و کامپایلری به نحوه اجرای آنها برمیگردد. در هردو روش، نرم افزار های مفسر و کامپایلر، کدهای نوسته شده ( عمدتا با زبان برنامه نویسی سطح بالا ) را به زبان نزدیک تر به ماشین تبدیل میکنند تا برای کامپیوتر قابل خوانش باشد. تفاوت در این این است که زبان های کامپایلری ابتدا به کدهای ماشین تبدیل و سپس پیاده سازی می شوند. از معروف ترین آنها میتوانیم اشاره کنیم به C ، C++، Java، Swift.
زبان های برنامه نویسی مفسری
در سمت دیگر، زبان های برنامه نویسی مفسری در ابدیل کدها به زبان ماشین کمی متفاوت عمل می کنند؛ این زبان ها ابتدا کدهای سطح بالا را همزمان با پیاده سازی کدها و با بررسی خط به خط، به صورت زبانی قابل فهم برای ماشین در می آورند. چند زبان مطرح برنامه نویسی مفسری هم میتوانیم به پایتون، جاوا اسکریپت و PHP اشاره کنیم.
کلام پایانی
جمع بندی و مروری بر مطالب گفته شده
در این مطلب به معرفی بهترین زبان های برنامه نویسی اپلیکیشن در دو پلتفرم محبوب اندروید و IOS پرداختیم؛ بعلاوه، برای هریک مزایا و معایبی را فهرست کردیم که توسعه دهندگان در طول استفاده از این زبان های توسعه، بطور عمده با آنها برخورد داشته اند. بهترین زبان های اندروید برسی شده در این مطلب عبارت بودند از :
- جاوا (Java)
- کاتلین (Katlin)
- سی شارپ (C#)
- سی پلاس پلاس (C++)
- دارت (Dart)
- پایتون (Python)
همچنین سه زبان برتر توسعه ios را به تفکیک مزایا و معایب مورد بررسی قرار دادیم که شامل زبان های زیر میشدند :
- سوئیفت (Swift)
- ابجکتیو_سی (Objective_C)
- سی شارپ (C#)
